logo

NOW ON AIR

Listen in Live

Mbwa, Panya Na Nyuki: Wanyama 3 Wenye Uwezo Wa Kugundua Magonjwa Kwa Wanadamu

Nyuki wanaweza kugundua dalili za magonjwa fulani kupitia sampuli, ikiwa ni pamoja na saratani ya mapafu, kifua kikuu na covid-19.

image
na MOSES SAGWEjournalist

Habari11 December 2024 - 17:00

Muhtasari


  • Kifafa na kiwango cha chini cha sukari katika damu kwa wagonjwa wa kisukari vinaweza pia kufichuliwa na mbwa maalumu waliofunzwa.
  •  Inaaminika uwezo wa mbwa wa kunusa harufu, ni mara 10,000 zaidi ya uwezo wa binaadamu.



Mbwa, panya na nyuki wamegundulika kuwa wanyama wa pekee wenye uwezo wa kugundua magonjwa ya vwanadamu.

Mbwa

Kwa mujibu wa utafiti uliochapishwa na BBC, mbwa ana uwezo wa kugundua magonjwa ya wanadamu kwa kutumia mnuso, kulamba na hata kujaribu kutafuna madoa kwenye ngozi ya wamiliki wao, ambayo baadaye hugunduliwa kuwa ni saratani ya ngozi.

Mbwa pia anaweza kutambua magonjwa mbalimbali, ikiwa ni pamoja na ugonjwa wa kutetemeka kutokana na shida ya ubongo, saratani ya kibofu cha mkojo na malaria.

Kifafa na kiwango cha chini cha sukari katika damu kwa wagonjwa wa kisukari vinaweza pia kufichuliwa na mbwa maalumu waliofunzwa.

 Inaaminika uwezo wa mbwa wa kunusa harufu, ni mara 10,000 zaidi ya uwezo wa binaadamu.

Wanaweza hata kutumia pua zao kuchunguza harufu mpya.

Panya

Panya wana uwezo mzuri katika kugundua harufu fulani.

Wapo panya wamepewa mafunzo ya kutambua harufu ya vilipuzi vya ardhini nchini Msumbiji.

Pia wamethibitika kuwa na uwezo mzuri katika uchunguzi wa kimatibabu, hugundua kifua kikuu katika sampuli za makohozi ya watu wanaohisiwa kuwa na ugonjwa huo.

Panya ni wepesi na huchukua dakika 20 tu kukagua sampuli 100 za wagonjwa.

Wanatumia hisia zao za kunusa kugundua dalili za kemikali ya kifua kikuu katika sampuli.

Hilo huwafanya panya hao waliofunzwa kuwa chaguo muhimu pale muda, vifaa na pesa vinapokuwa haba katika hospitali au maabara.

Panya wanatambua kwa usahihi visa vya TB kwa 81%.

Nyuki

Nyuki wanaweza kugundua dalili za magonjwa fulani kupitia sampuli, ikiwa ni pamoja na saratani ya mapafu, kifua kikuu na covid-19.

Wana uwezo mkubwa wa kunusa harufu ndogo sana, na hilo huwafanya kuwa na uwezo wa kugundua mabadiliko ya kemikali kama vile mbwa na panya.

Uwezo huu huwafanya nyuki kuwa muhimu kugundua magonjwa kwa njia sawa na wanyama wengine.

Ukubwa wao unaweza kuwafanya kuwa chaguo bora na la gharama nafuu kwa "uchambuzi" wa haraka wa sampuli.

Wana uwezo wa kugundua mabadiliko madogo katika mfumo wa harufu kupitia kemikali za mtu.

Wanaweza kutambua mabadiliko madogo katika kemikali ambayo mwili hutoa kwa viwango vya chini sana, hata wakati mtu akiwa na afya.

Pumzi ya mwanadamu inatoka takribani kemikali za gesi 3,500.

Muundo na mkusanyiko wa kemikali ambazo mwili hutoa hubadilika kulingana na afya ya mtu na kemikali hizo hubadilika ikiwa mwili unapigana na maambukizi au kukabiliana na tatizo la kiafya.


 


 


 


 


 


 



RADIO JAMBO FREQUENCIES

Kisumu 100.1 | Mombasa 92.3 | Nakuru 96.9 | Eldoret 99.5 | Nyeri 99.3 | Nyahururu 97.3 | Webuye 95.3 | Meru 92.7 | Kitui 104.9 | Kibwezi 104.7 | Voi 105.7 | Malindi 98.1 | Lamu 104.7 | Narok 97.3 | Kapenguria 99.7 | Kisii 89.3 | Garissa 104.3 | Maralal 97.3 | Lodwar 92.7


logo© Radio Jambo 2024. All rights reserved