Bintiye waziri mkuu wazamani anapigiwa upato kuibuka mshindi wa urais Thailand

Upigaji kura umeanza katika uchaguzi mkuu nchini Thailand, ambapo bintiye waziri mkuu wa zamani aliyeondolewa madarakani Thaksin Shinawatra ndiye anayeongoza.

Uchaguzi huo unaelezwa kuwa hatua ya mabadiliko kwa nchi ambayo imekumbwa na mapinduzi kadhaa ya kijeshi katika historia yake ya hivi majuzi.

Waziri Mkuu Prayuth Chan-ocha, jenerali wa jeshi ambaye aliongoza mapinduzi ya mwisho mwaka 2014, anawania muhula mwingine.

Lakini, anakabiliwa na changamoto kubwa kutoka kwa vyama viwili vinavyopinga jeshi.

Upigaji kura siku ya Jumapili ulianza saa 8:00 asubuhi (01:00 GMT) katika kituo cha kupigia kura 95,000 kote nchini.

Takriban watu milioni 50 watapiga kura zao kuwachagua wabunge 500 wa bunge la chini - na karibu watu milioni mbili wamepiga kura mapema.

Wanaoongoza mbio hizo ni Pheu Thai (Kwa Thais), wakiongozwa na bintiye Bw Thaksin, Paetongtarn Shinawatra.

Msichana huyo mwenye umri wa miaka 36 anatumia mtandao mpana wa ulezi wa babake huku akishikilia ujumbe wa watu wengi ambao umegusa maeneo ya vijijini, yenye kipato cha chini nchini.

Bw Thaksin, bilionea wa mawasiliano ya simu, anapendwa na watu wengi wa Thais wa kipato cha chini lakini hapendwi sana na wasomi wa kifalme.

Aliondolewa madarakani katika mapinduzi ya kijeshi mwaka 2006, wakati wapinzani wake walipomtuhumu kwa ufisadi.

Amekana madai hayo na tangu wakati huo amekuwa akiishi uhamishoni tangu 2008 huko London na Dubai.

"Nadhani baada ya miaka minane watu wanataka siasa bora, suluhu bora kwa nchi kuliko mapinduzi tu," Bi Paetongtarn aliambia BBC katika mahojiano ya hivi majuzi.

Move Forward, inayoongozwa na Pita Limjaroenrat, mtendaji wa zamani wa teknolojia mwenye umri wa miaka 42, pia imekuwa ikiongezeka kwa kasi katika kura za maoni. Wagombea wake wachanga, wanaoendelea na wanaotamani wamekuwa wakifanya kampeni kwa ujumbe rahisi lakini wenye nguvu: Thailand inahitaji kubadilika.

"Na kwa kweli mabadiliko hayahusu kuwa na mapinduzi mengine. Kwa sababu hayo ni mabadiliko yanayorudi nyuma. Ni kuhusu kuleta mageuzi katika jeshi, utawala wa kifalme, kwa mustakabali wa kidemokrasia, na utendaji bora wa kiuchumi," anasema Thitinan Pongsudhirak, kutoka Taasisi ya Usalama na Mafunzo ya Kimataifa. katika Chuo Kikuu cha Chulalongkorn.

Wakati huo huo, Bw Prayuth, 69, yuko nyuma katika kura za maoni. Alinyakua mamlaka kutoka kwa serikali ya dadake Bw Thaksin, Yingluck Shinawatra, mwaka wa 2014, kufuatia miezi kadhaa ya machafuko.

Thailand ilifanya uchaguzi mwaka wa 2019, lakini matokeo yalionyesha hakuna chama wazi kilichopata kura nyingi.

Wiki kadhaa baadaye, chama kinachounga mkono jeshi kiliunda serikali na kumtaja Bw Prayuth kama mgombeaji wake mkuu katika mchakato ambao upinzani ulisema haukuwa wa haki.

Mwaka uliofuata uamuzi wa mahakama wenye utata ulifuta Future Forward, marudio ya awali ya Move Forward, ambayo ilifanya vyema katika uchaguzi kutokana na kuungwa mkono kwa dhati na wapiga kura vijana.

Hilo lilizua maandamano makubwa yaliyodumu kwa muda wa miezi 6 ambayo yalitaka mageuzi ya kijeshi na kifalme.

Huku takriban vyama 70 vinavyoshiriki uchaguzi huu, na vingine vingi vikubwa, hakuna uwezekano wa chama kimoja kupata wingi wa viti katika bunge la chini.

Lakini hata kama chama kimoja kitashinda wengi, au kuwa na muungano wa wengi, mfumo wa kisiasa ulioachwa na katiba iliyoandaliwa na kijeshi ya 2017, na mamlaka nyingine mbalimbali za ziada za uchaguzi, zinaweza kuuzuia kuchukua madaraka.

Katiba, iliyoandikwa wakati Thailand ikiwa chini ya utawala wa kijeshi, iliunda seneti iliyoteuliwa yenye viti 250, ambayo hupata kura ya kuchagua Waziri Mkuu ajaye na serikali.

Kwa vile maseneta wote waliteuliwa na viongozi wa mapinduzi wamekuwa wakipiga kura ya kuunga mkono serikali ya sasa, inayoegemea upande wa kijeshi, na kamwe kuunga mkono upinzani.

Kwa hivyo kitaalamu chama chochote bila kuungwa mkono na seneti kingehitaji viti vingi zaidi vya 376 kati ya 500, lengo lisiloweza kufikiwa.