• Kenya: Mpangilio duni wa rasilimali,umaskini, ukosefu wa ajira, utumizi wa dawa za kulevya, haswa pombe ni kati ya sababu zinazoongoza za unyogovu kwa idadi kubwa ya watu.
Je! wajua kwamba kwa kila sekunde 40 mtu mmoja hufariki duniani kwa kujitia kitanzi?
Msongo wa mawazo ni hali ambayo husababisha ukosefu wa utulivu na kutokuwa na hamu ya kila jambo hata uhai.
Hali hii Inaweza kukuathiri jinsi unavyohisi, kufikiria, kuishi na inaweza kusababisha shida mbali mbali za mihemko ya mwili.
Mwathirika anaweza kuwa na shida kufanya shughuli za kawaida za kila siku, na wakati mwingine unaweza kuhisi kana maisha hayana thamani.
Haya ni kutokana na mwanasaikolojia na mshauri nasaha Wilkister Juma kutoka chuo kikuu cha Zetech.
Kulingana naye msongo wa mawazo unaweza kuhitaji matibabu ya muda mrefu, Lakini usikate tamaa. Watu wengi wenye msongo wa mawazo huhisi heri kutumia dawa, kupata ushauri au yote mawili.
"Kama huna furaha na hutaki kujihusisha na watu wengine ama ukosefu wa usingizi, inaweza kuwa uko na insomnia," mwanasaikolojia huyo alieleza.
Unyogovu ni ugonjwa wa kawaida ulimwenguni, ikilinganishwa na wastani wa 3.8% ya idadi ya watu walioathirika, pamoja na 5.0% kati ya watu wazima na 5.7% kati ya watu wazima zaidi ya miaka 60.
Inaweza kusababisha mtu aliyeathirika kuteseka sana na kufanya kazi vibaya kazini, shuleni na katika familia na Kwa wakati mwingine, unyogovu unaweza kusababisha mwathiriwa kujiua.
Zaidi ya watu 700,000 hufa kila mwaka kwa sababu ya kujiua. Kujiua ni sababu ya nne kuu ya vifo kati ya vijana wa miaka 15-29. Ingawa inajulikana, matibabu madhubuti kwa shida ya akili, zaidi ya 75% ya watu katika nchi zenye kipato cha chini na cha kati hawapati matibabu.
Vizuizi vya utunzaji mzuri ni pamoja na ukosefu wa rasilimali, ukosefu wa watoa huduma ya afya waliofunzwa na unyanyapaa wa kijamii unaohusishwa na shida za akili.
Katika nchi za viwango vyote vya mapato, watu ambao wanapata unyogovu mara nyingi hawatambuliwi kwa usahihi, na wengine ambao hawana shida mara nyingi hutambuliwa na kushauriwa kutumia dawa za kuzuwia.
Ulimwenguni, unyogovu ni moja ya sababu inayoongoza ya ulemavu na pia ni inachangia pakubwa kwa katika baa la magonjwa ulimwenguni. Makadirio ya hivi karibuni kutoka kwa WHO yanaonyesha kuwa zaidi ya watu milioni 300 ulimwenguni kote wanamfadhaiko.
Kenya, ina kesi za unyogovu milioni 1.9. Imewekwa nafasi ya tano kati ya nchi za Afrika zilizo na idadi kubwa zaidi ya kesi za unyogovu baada ya Afrika Kusini kuwa na kesi milioni 2.4, Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo kesi milioni 2.9, Ethiopia kesi milioni 4.5 na Nigeria Inayoongoza na kesi milioni 7.1.
Idadi ya watu katika jamii ambao wanamfadhaiko lakini hawatafuti aina yoyote ya msaada kwa sababu tofauti. Moja wazo ni unyanyapaa. Unyanyapaa wa magonjwa ya akili nchini Kenya ni shida ya kawaida, wengi bado wanajitahidi kutafuta msaada kwa sababu ya kuogopa kutambuliwa 'wenye ugonjwa wa kiakili' na jamii.
Kwa upande mwingine, ni kweli pia kwamba Wakenya wengi wanaweza kuwa hawajui kuwa wanamfadhaiko. Upungufu wa wataalam wa afya ya akili kugundua vyema na kutibu unyogovu nchini Kenya pia inaweza kuwa sababu nyingine.
Ilikadiriwa kuwa karibu 30% ya watu wanaotafuta huduma za nje katika vituo vya afya vya mitaa walikuwa na ugonjwa wa akili lakini wengi huishia bila kutibiwa. Mnamo mwaka wa 2010, Kenya ilikuwa na wataalamu wa magonjwa ya akili 70 tu (24 katika huduma za kibinafsi) na 250 wakifanya mazoezi ya wauguzi wa akili kwa idadi ya watu zaidi ya milioni 38.
Huku Kenya,yenye mpangilio duni wa rasilimali,umaskini, ukosefu wa ajira, utumizi wa dawa za kulevya, haswa pombe ni kati ya sababu zinazoongoza za unyogovu kwa idadi ya watu. Kuna pia hali inayoibuka ya unyogovu kati ya vijana, haswa wale walio kwenye mfumo wa elimu.
Kulingana na utafiti unaonyesha unyogovu kati ya wanafunzi wa vyuo vikuu nchini Kenya, uliripoti kwamba kati ya mfano wa mwanafunzi 923, 35.7% na 5.6% walikuwa na dalili za unyogovu na unyogovu mkubwa mtawaliwa na hii ilihusishwa sana na mwaka wa masomo, ukosefu wa fedha, na kudidimia kimasomo kati ya wengine.
Kulingana na mwanasaikolojia Juma Mwathiliwa anaweza kijikinga kwa kujichunga mwenyewe, kula vyakula vyenye lishe bora , kuepuka mawazo chanya,kujilinda mwilini,kutembea maeneo matulivu kupunga unyunyu na pia kujihusisha na watu wenye mawazo pevu.