•Mapema wiki hii, serikali ya Korea Kusini ilipitisha sheria mpya ya kupiga marufuku ufugaji, uchinjaji, usambazaji na uuzaji wa nyama ya mbwa ifikapo 2027.
•Kuna takriban mashamba 3,000 ya ufugaji wa mbwa nchini Korea Kusini, upungufu mkubwa kutoka 10,000 mwanzoni mwa miaka ya 2010.
"Je, unakula mbwa?"
Ni miongoni mwa maswali yenye utata ambayo mgeni anaweza kuuliza nchini Korea Kusini - ingawa majibu mara nyingi hutegemea umri wa mtu anayeulizwa.
"Inachosha sana, siku zote lazima nifafanue kuwa sijawahi kula. Sahani za mbwa huwa ni za wazee wa Korea Kusini, lakini wageni mara nyingi hudhania ni mlo wa kila mtu kwa ujumla," anasema Park Eun-kyoung, mshauri katika miaka yake ya 30 anayefanya kazi nchini Ujerumani, ambaye anakiri kupata swali hilo kuwa la kuudhi wakati mwingine.
"Inabeba maana hasi, ikimaanisha kwamba Wakorea wanakula kitu kisichofaa na utamaduni huu ni wa kishenzi."
Lakini siku za kuuliza maswali kama haya zinaonekana kuhesabika: mapema wiki hii, serikali ya Korea Kusini ilipitisha sheria mpya ya kupiga marufuku ufugaji, uchinjaji, usambazaji na uuzaji wa nyama ya mbwa ifikapo 2027.
Itamaliza kwa ufanisi utamaduni wa karne nyingi. Kihistoria, ng'ombe walithaminiwa sana na, anaeleza Dk Joo Young-ha, profesa wa anthropolojia katika Shule ya Uzamili ya Masomo ya Kikorea, walithaminiwa sana kibali cha serikali ilibidi kupatikana kuwachinja hadi mwishoni mwa Karne ya 19.
Na hivyo, vyanzo vingine vya protini vilihitajika. Kwa wale wanaoishi katika peninsula ya Korea, nyama ya mbwa ilikuwa mojawapo ya chaguo bora zaidi, iliyofurahiwa na watu katika wigo wa wa kila tabaka , ingawa daima kulikuwa na wale ambao waliepuka.
Lakini kama nyama nyingine yoyote, sahani zinazopendwa sana kwa kutumia bidhaa ziliibuka, kama vile supu ya nyama ya mbwa, inayoitwa "bosintang", na vipande vya nyama ya mbwa iliyochemshwa. Zungumza na Wakorea Kusini wazee, na wengi bado wanasifu sifa zake kama kitamu ambacho ni rahisi kula.
Kwa hivyo ilishangaza wengi wakati wa Michezo ya Olimpiki ya Seoul ya 1988 - wakati huo, tukio kubwa zaidi la kimataifa ambalo Korea Kusini iliwahi kuandaa - wakati ukosoaji wa ulaji wa nyama ya mbwa ulipoanza kugonga vichwa vya habari kote ulimwenguni.
"Hapo awali, watu wengi, haswa wasomi wa kijamii walikasirishwa, wakichukulia kama kutoheshimu tamaduni zingine. Hata hivyo, baada ya muda, watu wengi waliona aibu na kuwa wakosoaji zaidi," Dkt Joo alisema.
Songa mbele kwa zaidi ya miongo mitatu, na Korea Kusini ni nchi tofauti sana, kulingana na idadi ya watu wanaokula nyama ya mbwa.
Kulingana na kura ya maoni ya Gallup mwaka jana, ni 8% tu ya watu walikuwa wamejaribu kula nyama ya mbwa katika miezi 12 iliyopita, kupungua kwa kiasi kikubwa kutoka 27% mwaka wa 2015. Takwimu zilizotolewa na Shirika la Korea la Mbwa wa Kula, shirika linalowakilisha sekta hiyo, pia linaonyesha punguzo kubwa la walaji wa nyama ya mbwa
Inasema hivi sasa kuna takriban mashamba 3,000 ya ufugaji wa mbwa nchini Korea Kusini, upungufu mkubwa kutoka 10,000 mwanzoni mwa miaka ya 2010, lakini pia juu zaidi ya takwimu ya serikali, ambayo inaweka idadi hiyo kuwa takriban 1,100.
Wakati huo huo, umiliki wa wanyama kipenzi umeongezeka. Data ya uchunguzi wa 2022 inapendekeza kwamba mmoja kati ya Wakorea Kusini wanne ana kipenzi, kulingana na Wizara ya Kilimo, Chakula na Masuala ya Vijijini.
Kisha kuna rais, Yoon Suk Yeol na mke wa rais Kim Keon Hee, wote wapenzi wa wanyama-wapenzi maarufu, wakiwa na mbwa sita na paka watano.
Imechukua serikali hii chini ya miaka miwili kuleta sheria ambayo tawala zilizopita zilishindwa kutunga tangu wazo hilo lilipotolewa miongo kadhaa iliyopita. Pendekezo hilo linaweza kupitiwa upya chini ya mtangulizi wa Bw Yoon lilizuiwa huku kukiwa na ukosoaji mkali.
Sheria hii mpya sasa inamaanisha, katika muda wa miaka mitatu, wale wanaohusika katika biashara hiyo watakabiliwa na faini au kifungo cha jela ikiwa wataendelea na biashara zao. Hata hivyo, haiharamishi ulaji wa nyama ya mbwa.
Hata hivyo, imekaribishwa na wanaharakati, akiwemo Jo Hee Kyung, mkuu wa Chama cha Ustawi wa Wanyama cha Korea (KAWA), ambaye amekuwa akifanya kampeni kuhusu suala hilo tangu mwishoni mwa miaka ya 1990.
Marufuku hiyo ilikuwa, anasema, "chaguo pekee" la kukomesha unyanyasaji wa mbwa, akiongeza: "Natumai ulimwengu utaacha kuwadhulumu wanyama kwa jina la mila au tamaduni."
Lakini sio kila mtu ana uhakika, sio wale ambao wanaishi kupitia biashara ya nyama ya mbwa.
"Tunatambua kuwa watu wengi zaidi hawali nyama ya mbwa ikilinganishwa na wale wanaokula. Tunajua soko linapungua... lakini bado, ni haki yetu kuendesha biashara," alisema Joo Yeong-bong, mfugaji wa mbwa mwenye uzoefu na rais wa Jumuiya ya Kikorea ya Mbwa wa Kula.
Anasema kuwa udhibiti bora wa sekta hiyo - hapo awali haukuwa na chochote - ungeweza kushughulikia maswala mengi juu ya haki za wanyama.
Kisha kuna Dk Ahn Yong Geun, profesa wa zamani wa uhandisi wa chakula katika Chuo Kikuu cha Kitaifa cha Chungnam ambaye mara nyingi hujulikana kama "Daktari wa nyama ya mbwa".
Mmoja wa watafiti wachache sana wa nyama ya mbwa nchini Korea Kusini, alianza utafiti wake wakati wa Michezo ya Olimpiki ya 1988, akiwa amechanganyikiwa na kile alichohisi ni jibu la serikali na wasomi kwa ukosoaji wa ng'ambo, na sasa anabishana juu ya faida za kula nyama ya mbwa.
Kulingana na Dk Ahn, ina aina ya kiwango cha chini cha mafuta na inaweza kutumika kama mbadala wa kiafya kwa nyama ya ng'ombe au nguruwe.
Badala yake, inaonekana kuachwa katika historia - hatua ambayo anahoji kuwa inakinzana na uhuru wa kimsingi ulioainishwa katika katiba ya nchi.
"Huwezi kuamuru kile ambacho watu wanaweza kula na wasichoweza kula," anasema mkulima wa mbwa Bw Joo.
Ni hisia inayoshirikiwa na Lee Bora, mmiliki wa mbwa katika miaka yake ya 30 ambaye anapinga kula nyama ya mbwa na anakaribisha sheria mpya, lakini anaongeza kuwa "ana wasiwasi" kuhusu athari zake.
"Kihisia, natamani watu wasingefuga na kuchinja mbwa kwa ajili ya chakula," anasema.
"Walakini, kimsingi, nadhani mbwa sio tofauti sana na ng'ombe au nguruwe."