Ripoti ya hivi majuzi iliyotolewa na Shirika la Afya Duniani (WHO) inaangazia uhusiano kati ya janga la COVID-19 na kuongezeka kwa viwango vya unene kwa watoto wenye umri wa miaka 7 hadi 9.
Inayoitwa "Ripoti juu ya athari za janga la COVID-19 kwenye utaratibu wa kila siku na tabia za watoto walio na umri wa kwenda shule: matokeo kutoka Nchi Wanachama 17 katika Kanda ya Ulaya ya WHO," matokeo yanasisitiza ushawishi wa janga hilo kwenye mitindo ya maisha ya watoto na matokeo ya kiafya.
Utafiti huo uliofanywa na WHO/Ulaya, kwa ushirikiano na Kituo Kishiriki cha WHO cha Lishe na Unene wa Kupindukia kwa Watoto katika Taasisi ya Kitaifa ya Afya Dk Ricardo Jorge huko Lisbon, Ureno, ulihusisha nchi 17 wanachama wa Kanda ya Ulaya kutoka 2021 hadi 2023.
Zaidi ya watoto 50,000 walishiriki katika uchunguzi wa kina, na kufichua mabadiliko makubwa katika tabia na ustawi.
Mambo muhimu kutoka kwa utafiti ni pamoja na:
- Asilimia 36 ya watoto waliongeza muda wao wa kutumia skrini siku za wiki, wakijihusisha na shughuli kama vile kutazama televisheni, kucheza michezo ya mtandaoni au kutumia mitandao ya kijamii, huku asilimia 34 wakiongeza muda wao wa kutumia skrini wikendi.
- Asilimia 28 walikumbana na kupungua kwa shughuli za nje wakati wa siku za kazi, huku asilimia 23 wakiripoti kupungua kwa wikendi.
- Familia ziliripoti kuongezeka kwa ulaji wa vyakula vilivyopikwa nyumbani (asilimia 30), kula pamoja kama familia (asilimia 29), kununua chakula kwa wingi (asilimia 28), na kupika chakula pamoja na watoto (asilimia 26).
- Asilimia 42 ya watoto waliripoti kupungua kwa furaha na hali njema, huku 1 kati ya 5 akionyesha huzuni iliyoongezeka na 1 kati ya 4 alihisi upweke zaidi.
Dk Kremlin Wickramasinghe, mshauri wa masuala ya lishe, shughuli za kimwili na unene wa kupindukia wa WHO/Ulaya, alisisitiza ugunduzi wa matokeo hayo.
"Hatuwezi kumudu kupuuza mwelekeo huu." Alisisitiza haja ya kuchukuliwa hatua za haraka ili kukabiliana na tabia mbaya ya ulaji chakula na maisha ya kukaa chini, hasa ikizingatiwa kuwa mtoto mmoja kati ya watatu katika eneo hili anaishi na uzito uliopitiliza au unene kupita kiasi," Wickramasinghe alisema.
Dk Ana Rito, mkuu wa Kituo cha Ushirikiano cha WHO cha Lishe na Unene wa Kupindukia kwa Watoto, aliunga mkono wasiwasi huo, akionyesha haja ya ushahidi madhubuti wa kushughulikia hatari za kiafya za muda mrefu zinazohusiana na unene wa kupindukia.
Alisisitiza umuhimu wa kuandaa mikoa na nchi wanachama na mikakati ya kukabiliana na majanga ya kiafya ya siku zijazo kwa ufanisi.
Ripoti ya WHO inataka kuwepo kwa mbinu za kina, za kisekta mbalimbali ili kutanguliza ulaji bora na shughuli za kimwili kwa watoto katika hatua zote za ukuaji.
Mapendekezo yanajumuisha utekelezaji wa vikwazo vya uuzaji na kodi kwa bidhaa zisizofaa, kuanzishwa kwa lebo za lishe kwenye vyakula, na kutekeleza programu za shule ili kukuza tabia nzuri.
Data iliyotolewa na WHO itafahamisha na kuimarisha sera za sasa katika eneo lote, kuwezesha uundaji wa mipango ya kushughulikia dharura za siku zijazo na magonjwa ambayo yanaweza kutatiza michakato ya elimu au kulazimu kufungwa kwa shule.