- Wanasiasa hawa, hata hivyo, wameidhinishwa kuwania wadhifa huo na tume ya uchaguzi
- Kulingana na UoN, Sakaja alisajiliwa mwaka wa 2003 lakini bado hajahitimu kutoka chuo kikuu
Image: KWA HISANI
Aliyekuwa katibu mkuu wa Knut Wilson Sossion ameibua wasiwasi kuhusu vita dhidi ya vyeti ghushi kabla ya uchaguzi wa Agosti.
Akizungumzia suala ambalo limezua mjadala huku IEBC ikiwaidhinisha wagombeaji viti mbalimbali, Sossion alidai kuwa wafanyikazi wengi wa umma nchini Kenya wametumia digrii ghushi kupata kazi.
"Wahusika wengi sana humu nchini wamepata vyeti vilivyochapishwa vibaya kutoka River road na hutumiwa kupata kazi huku baadhi ya watu wakitumia stakabadhi za raia wengine," aliambia KTN News mnamo Jumatatu.
Tume Huru ya Uchaguzi na Mipaka (IEBC) iko katika wakati mgumu kuwaidhinisha wagombeaji wanaokabiliwa na maswali ya uadilifu, ikiwa ni pamoja na wale ambao vyeti vyao vya kitaaluma vinatiliwa shaka.
Baadhi ya wanasiasa ambao vyeti vyao vya kitaaluma vimetiliwa shaka na umma ni pamoja na Seneta wa Kakamega Cleophas Malala, Mbunge wa Kapseret Oscar Sudi na Seneta wa Nairobi Johnson Sakaja, miongoni mwa wengine.
Wanasiasa hawa, hata hivyo, wameidhinishwa kuwania wadhifa huo na tume ya uchaguzi.
Shahada ya Malala ya Sayansi katika Mifumo ya Habari na Teknolojia, aliyoipata Chuo Kikuu cha Kimataifa cha Marekani (USIU-A) ilitiliwa shaka.
Kwa Sudi, alidai kuwa alifanya mtihani wake wa Cheti cha Elimu ya Sekondari (KCSE) katika Shule ya Sekondari ya Highway jijini Nairobi mnamo 2006, mkuu wa zamani wa taasisi hiyo Patrick Maritim alitoa ushahidi wake. mahakamani kwamba hajawahi kwenda shule.
Mgombea wa kiti cha ugavana Nairobi Johnson Sakaja ndiye mwathiriwa wa hivi punde baada ya maendeleo mapya katika utata unaohusu vyeti vyake vya masomo kuibuka.
Chuo kikuu cha Nairobi ambapo mwaniaji huyo wa ugavana Nairobi alisema alifuzu kimesema Sakaja ni mwanafunzi katika taasisi hiyo lakini bado hajafuzu.
Kulingana na UoN, Sakaja alisajiliwa mwaka wa 2003 lakini bado hajahitimu kutoka chuo kikuu.
Seneta huyo aliwasilisha shahada kutoka chuo kikuu cha Uganda mbele ya IEBC na akafukuzwa, amesema hapo awali kwamba hakuwahi kwenda shule nje ya Kenya.
Sossion aliteta kuwa ni kwa nia njema kwamba umma umeibua wasiwasi kuhusu vyeti fulani vya kitaaluma, akisema kwamba hii itasukuma vyombo husika kuchunguza maswali hayo.
“Bendera nyekundu inapopandishwa ni muhimu kuchukua hatua, kufanya uangalizi na kuthibitisha sifa hizo. Vyombo vinavyohusika vifanye uchunguzi ili tuwaondoe wahusika hawa wenye vyeti ghushi,” aliongeza.
Mbunge huyo mteule alisema kuwa juhudi zinafanywa na Wizara ya Elimu ili kuhakikisha kuwa shahada ghushi zinaweza kugunduliwa kwa urahisi.
Alieleza kuwa Baraza la Kitaifa la Mitihani la Kenya linabadilisha muundo wa vyeti hivyo kwamba haiwezekani kughushi stakabadhi hizo.
Hii, hata hivyo, si mara ya kwanza kwa vyeti vya kitaaluma vya wanaotaka kuwa magavana na wabunge kutiliwa shaka.
Mnamo 2013, IEBC ilibatilisha cheti cha uteuzi cha mgombea kiti cha ugavana wa Kajiado, Taraiya ole Kores, baada ya cheti chake cha digrii kutoka Universidad Empresarial de Costa Rica kuhojiwa. Wengine ambao sifa zao za masomo zimetiliwa shaka ni pamoja na aliyekuwa Gavana wa Kiambu Ferdinand Waititu, aliyekuwa Mbunge wa Malindi Willy Mtengo na Gavana wa Mombasa Hassan Joho.