Usiku ulikuwa mzito, kimya chake kimevunjwa tu na milio ya usiku: vyura waliokuwa wakipiga domo mtoni na mbu waliokuwa wakizunguka kama ndege wadogo wenye kiu ya damu.
Anga lilikuwa limefunikwa na mawingu mazito yaliyofunika mwanga wa mwezi, yakiacha dunia ikiwa gizani zaidi ya kawaida.
Katika kijiji cha Mwangaza, Fatuma alikuwa akilala usingizi wa mang’amung’amu, tumbo lake likimsumbua kwa sababu ya chakula alichokila mchana kilichokuwa kimeoza kidogo.
Alijiviringisha kitandani, akashikilia tumbo lake, akajua hana namna. “Hapana, lazima nitoke,” alijiambia kwa sauti ya chini.
Chozi la maumivu likimdondoka huku akichukua kanga yake na kujifunga, akitembea taratibu kuelekea kichakani nyuma ya nyumba yao, mahali ambapo akina mama wa kijiji walikuwa wamezoea kwenda kujisaidia.
Njia ilikuwa nyembamba, imetandwa na majani yaliyokuwa yamekauka, yakitoa milio ya krish-krish kila alipopiga hatua.
Upepo mdogo ulivuma, ukipiga mashada ya miwa na kugonga mitende, ukaleta milio ya kushangaza iliyomfanya atazame nyuma mara kwa mara. Lakini alijifariji: “Ni upepo tu. Hakuna cha kuogopa.”
Alipofika kichakani, aliinama chini, akajitayarisha kujisaidia. Ghafla, kabla hata hajamaliza, aliisikia sauti ndogo kana kwamba ni ya mtu akikohoa nyuma yake.
Aliinama zaidi, moyo ukianza kumpiga kwa kasi. Hakuthubutu kugeuka. Lakini kisha, hewa nzito ya ajabu ikavuma karibu naye, baridi ya ghafla ikapita mwilini mwake, ikamfanya ngozi isisimke.
Alipochukua ujasiri wa kugeuka, hapo ndipo dunia yake ikasita. Mbele yake, si mita kumi tu, alimuona kiumbe wa ajabu. Mtu.
Hapana—mwanaume. Lakini hakuwa wa kawaida. Alikuwa uchi mtupu, mwili wake umepakwa vumbi jeupe, macho yakiwaka kama makaa mekundu, na mdomo wake ukiwa umechubuka kana kwamba amekunywa damu.
Alikuwa amekaa juu ya jiwe, akicheka kwa sauti ya chini iliyosikika kama mchanganyiko wa mbwa na binadamu.
Fatuma alibaki ameduwaa, pumzi ikimkatika. Alitaka kukimbia lakini miguu yake iligandamana na ardhi kana kwamba imefungwa kwa minyororo isiyoonekana.
Mchawi yule akasimama polepole, urefu wake ukadhihirika—mrefu mno, mwenye mabega mapana, na mikono mirefu isiyo ya kawaida.
Mchawi akacheka tena, sauti ikitikisa vichaka. “Hata ukipiga kelele, hakuna atakayekusikia. Hapa ni kwangu. Kila usiku, nafanya ibada zangu. Wengi wanapotea, hawarudi. Wewe sasa umekuja.”
Fatuma alijua hana nguvu za kumkabili. Lakini roho yake haikukubali kunyamaa. Alianza kusali kimoyomoyo, akitamka dua alizojifunza tangu utoto wake.
“Ee Mungu, unilinde, uniponye, uniepushe na maovu,” akasema kwa sauti ya ndani. Ghafla upepo mkali ukavuma, ukitikisa miti, na taa ndogo ya mbali ikawashwa kana kwamba ni mwanga wa mshumaa. Mchawi akastuka, macho yake yakibadilika kuwa meusi ya kawaida kwa sekunde chache.
“Usinitaje mbele ya mwanga huo!” alinguruma, akijaribu kujificha.
Fatuma alipata ujasiri zaidi. “Huwezi kuniua. Huwezi kuniangamiza. Mimi si wa kwako,” akasema huku akinyanyua mkono wake kuelekea ule mwanga wa mbali.
Mchawi akasogea nyuma, akikoroma. “Una nguvu ya mababu zako. Wewe si kama wengine. Lakini kumbuka, usiku huu umefunguliwa macho. Utayaona mambo ambayo wengine hawaoni.”
Kwa ghafla, kiumbe yule akatoweka kama moshi, akiacha harufu ya kinyesi cha mbuzi na damu iliyooza. Fatuma alibaki peke yake, miguu ikitetemeka, uso ukitokwa na machozi.
Fatuma akalia, akakumbatia mama yake. “Mama, nilikutana na mchawi. Uchi. Macho yake… Mama, sikuwahi kuona kitu kama hicho!”
Kijiji kizima kiliamka asubuhi ile. Wazee wa mila walikusanyika, wakafanya tambiko na dua. Walibeba kuni, wakawasha moto pale kichakani.
Walisema: “Huyu mchawi amekuwapo muda mrefu. Fatuma ndiye aliyefunua pazia. Ni lazima tumalize nguvu zake.”
Kwa siku tatu na usiku tatu, tambiko liliendelea. Na kuanzia hapo, watu walipoenda kichakani, hawakuona tena kitu cha ajabu.
Lakini Fatuma alibaki na kumbukumbu. Kila mara alipozima taa na kujaribu kulala, aliona macho mekundu yakimkodolea.
Hata alipokuwa mke na mama wa watoto, aliendelea kusimulia tukio lile kwa sauti ya hofu na mshangao. “Msije mkadhani mchawi hayupo.
Nilimuona kwa macho yangu. Alikuwa uchi. Aliniita kwa jina langu. Siku hiyo nilijua giza lina nguvu, lakini mwanga wa Mungu unashinda.”
Na hivyo hadithi ya Fatuma ikabaki kuzungumzwa kijijini, kizazi baada ya kizazi. Wengine walidhani ni simulizi ya kutisha.
Wengine waliamini kwa moyo wote. Lakini Fatuma alibaki shahidi wa pekee wa usiku ule wa majonzi na hofu—usiku alipojikuta uso kwa uso na mchawi uchi kichakani.