Mradi wa Kilimo wa China Wachangia Usalama wa Chakula Chad

Kadiri jua lilipochomoza juu ya Kijiji cha Midekin katika Wilaya ya Douguia, Mkoa wa Hadjer-Lamis nchini Chad, masuke ya mchele ya dhahabu yalitingishika taratibu kwa upepo, huku wakulima wakijiandaa kwa mavuno ya mwaka huu.

Ilikuwa ni siku ya Jumamosi, na wakazi wa kijiji hicho walikuwa wakisherehekea Sikukuu ya Mavuno, huku milio ya mitambo ya uvunaji ikichanganyika na kicheko cha furaha cha wakulima wa eneo hilo, ikiunda wimbo wa sifa.

Viongozi wa eneo hilo na maafisa wakuu wa serikali walijiunga katika tukio hilo, wakitazama kwa hamasa na furaha mtaalamu wa kilimo kutoka China akiwasha mashine mpya kabisa: ilianza kwa mngurumo mdogo, kisha ikaanza kufanya kazi ya kuvuna mchele.

Mahamat Ahmad Alhabo, Katibu Mkuu wa Ikulu ya Chad, alishuhudia shughuli hiyo na kuiita hatua kubwa kwa taifa hilo la Afrika ya Kati.

“Nimevutiwa sana na wakati huo huo nimeshangazwa na (ujuzi) wa marafiki zetu (Wachina). Wanaonyesha kwamba tukiamua, hapa Chad tunaweza kuzalisha mchele wa kutosha kuwalisha wananchi wetu na kuchangia katika lishe bora, na zaidi ya hayo, tunaweza kuuza nje ili kupata mapato,” Alhabo aliambia Xinhua.

Wakati ufuta, gundi ya Arabia na pamba ni mazao makuu ya biashara ya Chad, mchele ndiyo zao kuu la chakula na msingi wa usalama wa chakula nchini humo.

Hata hivyo, ukosefu wa rasilimali za kifedha, mbinu za kilimo zilizopitwa na wakati, na hali ya hewa yenye joto na ukavu kwa muda mrefu zimekuwa changamoto kwa mavuno ya mpunga nchini humo. Serikali inalazimika kuagiza maelfu kwa maelfu ya tani za mchele kila mwaka, jambo ambalo bado halitoshi kuwaondoa wananchi wake katika tishio la njaa.

Mwaka 2006, timu ya wataalamu wa China, sehemu ya Ujumbe wa Usaidizi wa Kiufundi wa Kilimo wa China nchini Chad (MATACT), ilifika nchini humo.

Kuanzia utambulisho wa aina bora za mbegu za mchele, hadi uendelezaji wa mashamba na ujenzi wa mifumo ya umwagiliaji, wataalamu hao wa China walitoa msaada wa moja kwa moja na vifaa vya kitaalamu kama vile mashine za kupandia na kuvunia mchele, mitambo ambayo Baradine Kadre, mkulima mwenye umri wa miaka 27, hakuwa amewahi kuota ataiona.

“Nimekuwa nikifanya kazi hapa kwa miaka minne, lakini mwaka huu kumekuwa na mabadiliko mengi. Ninapouona mchele unavunwa moja kwa moja na mashine, najivunia sana,” alisema Kadre huku akitazama mashine ya uvunaji wa mchele “ikifanya maajabu” shambani.

Baada ya takribani miongo miwili ya juhudi zisizokatishwa za wataalamu wa kilimo wa China, aina za mchele nchini Chad zimeboreshwa kwa ubora na mavuno makubwa zaidi. Zaidi ya hekta 600,000 za mbegu bora za mchele zimepandwa. Kulingana na He Qiaosheng, kiongozi wa kundi la nane la wataalamu wa MATACT, zaidi ya aina 10 za mchele zimechaguliwa, na tatu kati ya hizo ziko tayari kuingizwa katika orodha ya kitaifa ya mbegu ya Chad.

Mavuno ya aina za Kichina yamezidi yale ya kienyeji kwa zaidi ya asilimia 35, na kuongeza tani milioni 1.2 za chakula — kiasi cha kutosha kuwalisha watu milioni 3 kwa mwaka mmoja.

Kwa wakulima kama Oumar Souleymane, wataalamu wa China wameeleza mbinu za uzalishaji wa mchele bila hifadhi, jambo lililoboreshwa ujuzi wa wakulima, kuwawezesha kulisha familia zao, na kuwapatia matumaini na ustawi.

“Tumejifunza mambo mengi, kwa mfano jinsi ya kutengeneza mbegu za mchele, jinsi ya kulima, na muhimu zaidi, timu ya Wachina huwapatia wakulima mbolea wakati wa kulima,” alisema kijana huyo mwenye umri wa miaka 35. Kwa kuanzisha teknolojia za vitendo zinazofaa hali za ndani huku wakijifunza kutokana na mila za kilimo za Chad, pande zote zimefaidika, alisema He.

“China inatilia mkazo mkubwa ushirikiano wa kilimo na Chad, nchi yenye ardhi kubwa na watu wachapa kazi. Ushirikiano huu unategemea usawa, manufaa ya pande zote na maendeleo ya pamoja. Lengo la China si tu ‘kusaidia’ bali kukuza ushirikiano wa kweli, kushirikisha maarifa, kujenga uwezo na kuwanoa wataalamu wa ndani,” aliongeza mtaalamu huyo wa China.

Washiriki wa China na Chad wakitazama onyesho la mashine ya kuvunia mchele katika kituo cha Ujumbe wa Usaidizi wa Kiufundi wa Kilimo wa China nchini Chad, kilichoko Kijiji cha Midekin, Mkoa wa Hadjer-Lamis, Chad, Oktoba 4, 2025. (Picha na Arnaud Mbaigolmem/Xinhua)