Mace ya Bungeni ni nini? Hii hapa historia, maelezo na umuhimu wake bungeni

Mace ya bunge imekuja kuhusishwa na mamlaka ya Spika na bunge kwa ujumla. Wakati Spika anaongoza Bunge, Mace lazima iwe ndani yake mahali pazuri kwenye Meza mbele yake.

Serjeant-at-Arms akiwa amebeba mace wakati wa kuingia kwa spika.
Serjeant-at-Arms akiwa amebeba mace wakati wa kuingia kwa spika.
Image: BUNGE LA KENYA

Mace ya sherehe ni kifaa kilichopambwa sana wa chuma, mbao au vifaa vingine, kinabebwa na Serjeant-at-Arms au kuwekwa mbele ya mfalme au maafisa wengine wakuu; katika sherehe za kiraia au mbele ya mkusanyiko wa heshima ili kuashiria mamlaka.

Mace pia inajulikana kama Fimbo. Matembezi yanayohusisha matumizi ya Mace yanajumuisha hafla za bunge au shughuli rasmi za kimasomo.

Kwa mujibu wa maelezo ya kihistoria kwenye tovuti ya bunge la Kenya, Mace ya kwanza ya sherehe zilikuwa silaha za vitendo zilizokusudiwa kulinda mtu wa mfalme, iliyobebwa na Serjeant-at-Arms, mlinzi wa kifalme aliyeanzishwa nchini Ufaransa na Philip II, na katika Uingereza labda na Richard I.

Matumizi na Umuhimu wa Mace

Mace huongeza utajiri wa mila ya bunge, na inaashiria mamlaka ya Bunge ambapo inaonyeshwa na kutumika.

Katika mabunge mengi, hakuna shughuli rasmi inayoweza kufanyika bila uwepo wa Mace. Inachukuliwa, ndani na nje ya Bunge, kama ndiyo alama kuu ya mamlaka na utu wa Bunge pamoja na Spika anayeongoza vikao kwenye bunge.

Katika monarchies, inawakilisha mamlaka ya Kifalme. Mace ni sehemu muhimu ya utambulisho wa Bunge. Inatoa imani na uhalali kwa Bunge la Wabunge.

Bunge la Kenya limetumia Mace kama sehemu ya shughuli zake za utunzi wa sheria tangu 1958 Spika wa Baraza la Kutunga Sheria, Mheshimiwa Cavendish Bentick, alipokea Mace kutoka kwa Crown Prince.

Kaitka Kenya huru, Mace mbili zilitumiwa na mabunge mawili kutoka 1963 hadi 1966, baada ya hapo moja tu ilitumika hadi 2013 wakati Katiba mpya ya mwaka 2010 ilipoanza kufanya kazi na kushuhudia kuanzishwa kwa bunge la Seneti.

Mace ya bunge imekuja kuhusishwa na mamlaka ya Spika na bunge kwa ujumla. Wakati Spika anaongoza Bunge, Mace lazima iwe ndani yake mahali pazuri kwenye Meza mbele yake.

Makosa yanayohusiana na Mace ni pamoja na kujaribu au kuondoa Mace mahali pake Bungeni wakati wa Kikao cha Bunge, pamoja na kuvuruga Matembezi ya kuingia kwa Spika.

Makosa haya yanachukuliwa kuwa ya utovu wa nidhamu na kuvutia vikwazo vilivyobainishwa na kuainishwa katika Kanuni ya Kudumu ya Bunge