MALABO, EQUITORIAL GUINEA, Agosti 30, 2025 — Mahakama ya jimbo la Bioko, Guinea ya Ikweta, Jumatano ilimhukumu kifungo cha miaka minane jela afisa mwandamizi wa serikali, Baltasar Ebang Engonga, kwa kosa la ubadhirifu wa fedha za umma zinazohusiana na malipo ya safari za kikazi.
Kesi hiyo imevuta hisia si tu kwa sababu ya wizi wa mamia ya maelfu ya dola, bali pia kutokana na kashfa ya video za maudhui ya watu wazima zilizomshirikisha na wake wa maafisa wenzake.
Hukumu Kubwa ya Mahakama
Kwa mujibu wa taarifa kutoka kwa Mkurugenzi wa Habari wa Mahakama Kuu, Hilario Mitogo, Ebang Engonga alihukumiwa baada ya kuthibitishwa kutumia vibaya fedha zilizokuwa zimepangwa kugharamia safari rasmi.
Fedha hizo zilielekezwa kwenye matumizi yake binafsi, hatua iliyolaaniwa vikali na mahakama kama mfano wa ufisadi unaoendelea kukwamisha taifa hilo tajiri kwa mafuta.
Mahakama ya Bioko ilisisitiza kuwa hukumu hiyo ni onyo kali kwa maafisa wa umma wanaotumia nafasi zao kujitajirisha, badala ya kuhudumia wananchi.
Kashfa Iliyotikisa Serikali
Zaidi ya tuhuma za kifedha, jina la Engonga limekuwa gumzo tangu Novemba mwaka jana baada ya video kadhaa za mapenzi kuvuja mitandaoni.
Video hizo, ambazo baadhi zilinaswa ndani ya ofisi ya wizara ya fedha alipokuwa akihudumu, zilimuonyesha pamoja na wake wa maafisa wengine waandamizi.
Kashfa hiyo ilisababisha mshtuko mkubwa kwa wananchi, huku vyombo vya habari vya kimataifa vikimpa Engonga jina la utani la “Bello”.
Wachambuzi wanasema video hizo zilidhoofisha imani ya umma kwa taasisi za serikali ambazo tayari zinakabiliwa na lawama za ufisadi na matumizi mabaya ya madaraka.
Serikali Chini ya Shinikizo
Guinea ya Ikweta, nchi ndogo ya Afrika ya Kati yenye utajiri mkubwa wa mafuta, kwa muda mrefu imekumbwa na tuhuma za matumizi mabaya ya rasilimali na ufisadi wa kitaasisi.
Mashirika ya kimataifa yamekuwa yakishinikiza serikali kuboresha mifumo ya uwajibikaji na utawala bora.
Kesi ya Engonga imekuwa mfano wa jinsi shinikizo la ndani na nje linavyopelekea baadhi ya maafisa kufikishwa mahakamani.
Hata hivyo, wachambuzi wa kisiasa wanaonya kuwa hukumu za aina hii mara nyingi haziwezi pekee kuondoa mizizi ya ufisadi bila mageuzi ya kina ya kisiasa.
Maafisa Wengine Pia Wametajwa
Mbali na Engonga, maafisa wengine watano waandamizi walitajwa kwenye kesi hiyo kwa kushirikiana naye katika ubadhirifu wa fedha za umma.
Inadaiwa walifanikisha njama ya kugawana fedha za safari zilizokuwa zimetengwa kwa shughuli rasmi za serikali.
Hata hivyo, maafisa hao bado wanachunguzwa na baadhi wameachiliwa kwa dhamana huku uchunguzi ukiendelea.
Mitogo alithibitisha kuwa hukumu ya Engonga inaweza kufungua njia kwa mashtaka zaidi dhidi ya washirika wake.
Athari kwa Siasa na Jamii
Wananchi wengi wa Guinea ya Ikweta wamepokea hukumu hiyo kwa hisia mseto.
Wengine wamesema ni hatua chanya katika mapambano dhidi ya ufisadi, huku wengine wakihofia huenda ni “sadaka ya kisiasa” iliyotolewa ili kutuliza shinikizo la kimataifa.
Mashirika ya kiraia yameitaja kashfa hii kama kiashirio cha udhaifu mkubwa wa mfumo wa maadili ya viongozi, wakisisitiza haja ya mageuzi makubwa katika sekta ya umma.
Ulimwengu Wauchunguza
Vyombo vya habari vya kimataifa vimefuatilia kwa karibu kesi hii kwa sababu mbili kuu: kwanza, ukubwa wa fedha zilizohusishwa; na pili, kashfa ya maudhui ya watu wazima ambayo imezua mazungumzo makubwa kwenye mitandao ya kijamii.
Tovuti kadhaa za habari zilitangaza video hizo kuwa moja ya “kashfa kubwa zaidi barani Afrika” kwa mwaka uliopita, zikilinganisha na visa vya awali vya ufisadi katika mataifa jirani.
Mustakabali wa Engonga
Kwa hukumu ya miaka minane, Engonga anaweza kufungua rufaa, lakini wachambuzi wanasema nafasi yake ya kufanikisha hatua hiyo ni ndogo kutokana na uzito wa ushahidi uliotolewa mahakamani.
Hata hivyo, baadhi ya wanasheria wanasema kesi hiyo inaweza kufungua mjadala mpana kuhusu haki za wafungwa wa kisiasa na uwazi wa mfumo wa sheria katika Guinea ya Ikweta.
Hukumu ya Baltasar Ebang Engonga inabaki kuwa ishara ya changamoto kubwa za ufisadi na maadili zinazokumba Guinea ya Ikweta.
Kwa upande mmoja, imeonyesha kuwa hakuna aliye juu ya sheria. Lakini kwa upande mwingine, kashfa ya video za ngono na mtindo wa maisha wa kifahari wa maafisa wake imeacha doa kubwa kwenye taswira ya taifa hilo.
Wananchi na jumuiya ya kimataifa sasa wanasubiri kuona kama hukumu hii itakuwa mwanzo wa mageuzi ya kweli, au ni hatua ya muda ya kuonyesha uwajibikaji usio na meno.
© Radio Jambo 2024. All rights reserved