KATHMANDU, NEPAL, Septemba 12, 2025 — Vijana wa Gen-Z, Alhamisi Septemba 11, 2025, wamemteua mhandisi mashuhuri Kulman Ghising kuongoza serikali ya mpito kama waziri mkuu, siku mbili baada ya vuguvugu lao kufurusha serikali nzima.
Uamuzi huu unafuatia mapambano makali dhidi ya ufisadi na shinikizo la kuunda uongozi mpya wa kuaminika.
Ghising, Mhandisi Anayeaminika na Gen-Z
Ghising, aliyewahi kuwa Mkuu wa Mamlaka ya Kusambaza Umeme Nepal, anaheshimiwa kwa mageuzi yake katika sekta ya nishati.
Utendaji wake uliwahi kumfanya kuwa ishara ya uwajibikaji na mageuzi safi.
Gen-Z walimtaja kama “kiongozi safi mwenye historia ya matendo badala ya ahadi tupu.”
Kikundi hicho kilisema wanataka uongozi wa kipekee usiofungwa na mizizi ya kisiasa ya zamani. Walisema uteuzi wa Ghising ni ishara kwamba mageuzi yatapewa nafasi.
Kuk rejected: Migawanyiko na Siasa za Kizazi
Awali, baadhi ya wanaharakati walimpendekeza Shushila Karki, Jaji Mkuu wa zamani, kuongoza.
Lakini upinzani mkali ulitokana na hofu kwamba kiongozi huyo mzee hakuwakilisha mawazo mapya.
“Karki ana uzoefu, lakini tunataka mwelekeo mpya,” alisema mmoja wa viongozi wa maandamano, Anish Shrestha.
Migawanyiko ilijitokeza, mrengo mmoja ukiunga Karki kwa uzoefu wake, huku wengine wakisisitiza kwamba uongozi wa mpito lazima uakisi roho ya kizazi kipya kilichohatarisha maisha mitaani.
Maandamano Yalivyotikisa Nchi
Mapema wiki hii, maandamano yaliyoongozwa na vijana yalivuruga miundombinu na kulazimisha serikali kujiuzulu. Kulingana na taarifa za polisi, idadi ya vifo imepanda kutoka 25 hadi 31.
“Tumefanya upasuaji na uchunguzi kwa miili mbalimbali lakini bado hatuwezi kuyatoa maelezo zaidi ya ufichuzi kwa jamaa zao,” alisema Dkt Gopal Kumar Chaudhary wa hospitali ya Trtibhuyan. Hospitali hiyo sasa imekuwa kitovu cha taarifa kwa familia zilizopoteza wapendwa.
Maeneo ya Kathmandu yalibaki na vizuizi vya polisi huku duka na shule zikibaki kufungwa. Waandamanaji wamesema hatua hiyo ni ya muda hadi serikali mpya ianze kazi.
Gen-Z: Kizazi Kinachoandika Historia
Vuguvugu la Gen-Z liliibuka kwa kasi kubwa kupitia mitandao ya kijamii, likiunganisha vijana kote nchini.
Mkutano wa vijana uliofanyika katika uwanja wa Tundikhel ulitangaza rasmi uteuzi wa Ghising. “Huu ni mwanzo wa Nepal mpya,” alisema Kiran Rai, mmoja wa viongozi wa vuguvugu hilo.
Analisema vuguvugu hili halitaishia kwenye uteuzi pekee. Litaendelea kushinikiza mabadiliko katika katiba, ufunguaji wa rekodi za kifedha za serikali, na kuanzishwa kwa Baraza la Mpito lenye uwakilishi mpana.
Uchambuzi wa Wataalamu na Matarajio
Wachambuzi wa kisiasa wanasema uteuzi wa Ghising ni hatua muhimu lakini changamoto kubwa zipo.
Dk. Mina Pokharel, mtaalamu wa siasa za Asia Kusini, alisema: “Ghising hana historia ya kisiasa, jambo ambalo ni upanga wenye makali mawili.
Anaweza kufanikisha mageuzi kwa kuwa hana madeni ya kisiasa, lakini pia anakosa mtandao wa kisiasa.”
Waangalizi wa kimataifa, wakiwemo kutoka Umoja wa Mataifa na Jumuiya ya SAARC, wameitaka serikali mpya kuhakikisha mchakato wa amani na kuandaa uchaguzi wa wazi.
Kielelezo cha Uongozi Bora?
Ghising anatarajiwa kuunda Baraza la Mpito lenye wataalamu na wanaharakati vijana.
Vuguvugu la Gen-Z linataka mabadiliko katika mfumo wa elimu, uundaji upya wa tume ya kupambana na ufisadi, na uwekezaji katika ajira za vijana.
“Hii si ushindi wetu pekee; ni ushindi wa kila Mnepal anayetaka nchi yenye uwazi,” alisema Neha Tamang, mshiriki wa maandamano.
Mwitikio wa Kimataifa
Taarifa kutoka balozi wa Marekani mjini Kathmandu imepongeza “umoja wa Nepali katika kutafuta mustakabali bora” na kusisitiza umuhimu wa kuheshimu haki za binadamu.
Vilevile, India imeahidi kusaidia Nepal kiuchumi na kiusalama katika kipindi hiki cha mpito.
Ripoti kutoka vyombo vya habari vya kikanda zinaonyesha kuwa tukio hili limeibua mjadala mpana kuhusu uongozi wa kizazi kipya katika Asia Kusini.
Matarajio ya Kizazi Kipya
Kizazi kipya cha Nepal kinaona uteuzi huu kama mwanzo wa mageuzi makubwa. “Tunataka siasa safi na ajira kwa vijana.
Ghising ni ishara ya matumaini,” alisema Prakash Bista, mwanafunzi wa chuo kikuu.
Maandamano yanayoendelea na vifo vilivyoripotiwa vinaonyesha kuwa changamoto bado zipo.
Lakini matarajio ni kwamba serikali ya mpito itaimarisha hali ya usalama na kuandaa njia kwa uchaguzi mpya na ujenzi wa taasisi imara.
© Radio Jambo 2024. All rights reserved