Serikali yaanza utekelezaji wa ada mpya za vitambulisho, pasipoti, vyeti vya kuzaliwa na kifo

Waziri wa Mambo ya Ndani Kithure Kindiki ametanganza kutekelezwa kwa ada mpya ya hati za serikali, ikiwa ni pamoja na kubadilisha vitambulisho, pasipoti na vyeti vya kuzaliwa na kifo.

Wakenya wanaotaka kupata au kubadilisha vyeti watahitajika kulipa ada zilizosasishwa kufuatia ada zilizorekebishwa zilizopendekezwa mnamo Novemba 2023 kupitia Notisi ya Gazeti.

Katika barua iliyotumwa kwa wakuu wa sehemu zote, waratibu wa kaunti, sajili ya kitaifa na wasajili wa kaunti ndogo, Kindiki alibainisha kuwa uchapishaji huo ulifuatia kukamilishwa kwa mchakato wa ushiriki wa umma uliofanywa kati ya Novemba 14, 2023 na Desemba 5, 2023.

"Unaweza kukumbuka kuwa tarehe ya kuanza kutumika kwa tozo hizi ilikuwa Januari 1, 2024. Hata hivyo, mashtaka yaliyotajwa yalipaswa kuhusishwa na umma kabla ya kufanyika," Kindiki alisema.

"Madhumuni ya waraka huu ni kukufahamisha kwamba kuanzia tarehe 1 Machi, 2024, tozo, ada na tozo zilizorekebishwa zitaanza kutumika na huduma zetu zote zitatozwa ipasavyo."

Chini ya ada zilizorekebishwa, watu binafsi wanaotuma maombi ya kadi ya kitambulisho sasa watalazimika kulipa Ksh300, ilhali hapo awali, huduma hizi zilitolewa bila malipo. Kubadilishwa kwa kitambulisho kutatoza ada ya Ksh1,000, kinyume na malipo ya awali ya Ksh500.

Ili kupata cheti cha kuzaliwa au kifo, waombaji sasa watahitajika kutuma Ksh200, kutoka ada ya awali ya Ksh50. Kuchelewa kwa usajili wa vizazi au vifo sasa kutavutia ada ya Ksh500, ongezeko kutoka kwa malipo ya awali ya Ksh150.

Wale wanaotaka kutuma maombi ya huduma za pasipoti pia watalazimika kuvumilia tozo hizo mpya ambazo zimeongezwa kwa asilimia 75. Wakenya watalipa shilingi 7,500 kwa kijitabu cha pasipoti cha kawaida cha kurasa 34 huku kijitabu cha kawaida cha kurasa 50 kikigharimu Ksh9,500.

Hapo awali, malipo ya kupata kijitabu cha kurasa 34 yalikuwa shilingi 4,500 na hati ya kurasa 50 iligharimu shilingi 6,000.

Gharama za kijitabu cha kawaida cha kurasa 66 ziliongezeka kutoka shilingi 7,500 hadi shilingi 12,500.

Kwa upande mwingine, kubadilisha pasipoti zilizopotea kutagharimu shilingi 20,000, kutoka ada ya awali ya shilingi 12,000. Wale wanaotaka kubadilisha pasipoti iliyoharibika watatozwa ada ya shilingi 20,000, ikilinganishwa na malipo ya awali ya Ksh10,000. Zaidi ya hayo, kupata pasipoti ya haraka sasa kutagharimu shilingi 30,000.

Katika muundo wa ada uliorekebishwa, kurejesha uraia baada ya kuukana kutahitaji malipo ya shilingi 50,000, ongezeko kubwa kutoka kwa ada ya awali ya shilingi 5,000. Vile vile, kukana uraia au kupata uraia kwa mwenzi kutoka nchi za Jumuiya ya Afrika Mashariki pia kutadai ada ya shilingi 50,000.

Visa moja ya kuingia itagharimu dola 100 (ksh14,458) kutoka dola 50 ya awali (Ksh7,229) huku visa nyingi za kuingia zikitozwa dola 500 (Ksh72,290) ikilinganishwa na dola 100 ya awali (Ksh14,458).

Wale wanaoomba makazi ya kudumu kwa watoto waliozaliwa nje ya Kenya watalipa shilingi 750,000 kutoka shilingi 500,000 za sasa huku wenzi kwa raia wa Kenya wakitengana na shilingi 150,000 kutoka shilingi 50,000.

Hatua hiyo inalenga kuwiana na lengo la serikali la kukusanya mapato hadi trilioni 2.6  katika mwaka huu wa kifedha wa 2023/24.