•Ruto, anayejiita "Hustler in Chief," alivunja kile kinachoitwa "laana" ya naibu wa rais - hakuna naibu wa rais nchini Kenya aliyewahi kumrithi rais wake.
•Ruto alimshinda Raila Odinga mwenye umri wa miaka 77, aliyekuwa kiongozi mkali wa upinzani ambaye ameshindwa mara tano kufikia sasa.
Kwa wakati fulani alienda bila viatu na kuuza kuku kando ya barabara lakini siku ya Jumatatu, Naibu Rais William Ruo alitangazwa kuwa Rais wa tano wa Jamhuri ya Kenya.
Ruto, anayejiita "Hustler in Chief," alivunja kile kinachoitwa "laana" ya naibu wa rais - hakuna naibu wa rais nchini Kenya aliyewahi kumrithi rais wake. Alikuwa mgombea wa United Democratic Alliance na anaongoza muungano wa Kenya Kwanza.
Tume Huru ya Uchaguzi na Mipaka ilitangaza kiongozi huyo wa Kenya Kwanza mwenye umri wa miaka 55 amepata kura 7,176, 141 ambazo zinatosha kupata kiti hicho. Alihitaji asilimia 50 pamoja na moja ya jumla ya kura nchini kote pamoja na moja, na asilimia 25 ya kura katika angalau kaunti 24.
Ruto alipata 50.49% asilimia ya kura za mwisho, huku Raila akipata asilimia 48.85% , kama ilivyotangazwa na mwenyekiti wa IEBC Wafula Chebukati katika kituo cha kitaifa cha kuhesabia kura cha Bomas of Kenya.
Alimshinda Raila Odinga mwenye umri wa miaka 77, aliyekuwa kiongozi mkali wa upinzani ambaye ameshindwa mara tano kufikia sasa.
Raila alichukua kura 6, 942,930 au asilimia 48.85%.
Naibu Rais alifanikiwa kupata kura nyingi kutoka kwa eneo muhimu la Mlima Kenya, lenye kura nyingi, linaloongoza katika kaunti nyingi.
Katika eneo bunge la Tetu, kaunti ya Nyeri, kwa mfano, Ruto alipata kura 31,791, huku Raila akipata kura 5,979.
Chama cha Ruto wa United Democratic Alliance au UDA pia kilinyakua viti 11 vya ubunge katika kaunti ya nyumbani kwa Rais Uhuru, Kiambu.
Katika Bonde la Ufa Kaskazini, chama kinachoongozwa na Ruto kiliambulia viti vya ubunge na MCA. Bonde la Ufa linachukuliwa kuwa uwanja wa nyuma wa Ruto.
UDA ilinyakua maeneo bunge matano katika kaunti ya Baringo ya mwenyekiti wa Kanu Gideon Moi. Moi alikuwa seneta wa Baringo.
Kwa siku nyingi, tangu uchaguzi wa Agosti 9, matokeo yalionyesha wawili hao shingo kwa shingo, wakitembea kama mizani. Ilikuwa karibu sana kujua.
Rais Uhuru Kenya ambaye aliachana na Ruto na kumsuta hadharani aliamua kumuunga mkono Raila ambaye alikuwa amehamia hema hiyo na kuahidi kutekeleza miradi na ajenda za Rais.
Ruto alikuwa amebuni masimulizi ya Hustlers vs Dynasties na kukuza uchumi, ambayo yaliwavutia vijana. Alama yake ilikuwa toroli na mbinu yake ilivuruga uanzishwaji huo, ambao uliuita mgawanyiko; nasaba ni familia ya Kenyatta na Odinga.
Kila mara alihudhuria ibada za kanisa, akitoa kiasi kikubwa cha pesa na vile vile vifaa vya kuanzisha kwa wafanyikazi.
Ruto kisha aliangaziwa akisema Wakenya wote walikuwa wahustle na harakati zake zilijumuisha.
Lengo lake lilikuwa kukuza uchumi na kutoa ajira kupitia mtindo wakutoka chini kwenda juu.
Ruto na Uhuru walishambuliana kwa misururu ya mashambulizi ya maneno kwa miezi kadhaa
Kenyatta na Ruto walikuwa wameletwa pamoja katika ndoa ya starehe, kwani wote wawili walishtakiwa mbele ya Mahakama ya Kimataifa ya Uhalifu kwa kufanya uhalifu dhidi ya ubinadamu kwa njia isiyo ya moja kwa moja.
Hawakuwahi kuhukumiwa, kesi zilianguka huku mashahidi wakikanusha, kutoweka na katika kesi moja, shahidi aliuawa.
Uhasama kati ya Ruto na Rais ulikuwa umeanza kwa muda mrefu. Ruto alikuwa akifanya kampeni mapema, huku akianzisha miradi, akimkasirisha Rais aliyemwita "tangatanga", au mtu wa kutangatanga.
Kadiri uchaguzi ulivyokuwa ukikaribia, maneno yalizidi kuwa mabaya na kulipuka hadharani.
Rais karibu alimbadilisha Ruto na kumuweka Waziri wa Mambo ya Ndani Fred Matiang'i, akamnyima kibali cha kuruka Uganda na hakumtambua au kumruhusu kuzungumza kwenye sherehe ya Madaraka Day Juni 1. Uhuru pia aliwaondoa washirika wa Ruto kutoka nyadhifa za uongozi Bungeni. Chama cha Rais Jubilee kilimtimua Ruto na waasi wote waliokuwa wakiegemea upande wake.
Katika hafla na mikutano ya hadhara, wawili hao walirushiana maneno ya uchungu, kila mmoja akisukuma masimulizi yake kuhusu kwa nini walikosana.
Washirika wa karibu wa Rais walisema kuwa awali Rais alipaswa kukabidhi urais kwa DP Ruto lakini akabadili mawazo yake kutokana na 'ubinafsi na uchoyo', na kumfanya aelekee kwa mpinzani wa muda mrefu Raila kama ndiye pekee aliyekuwa na nafasi ya kumshinda. Ruto asiyechoka, anayejulikana kuwa mtu asiyechoka, mdini sana na asiye mlevi.
Mnamo Julai, Ruto alisema alifanya kazi kubwa iliyomfanya Uhuru Kenyatta kuwa rais. Alisema alifanya mikutano mitatu kwa wastani kila siku, huku yeye mkuu wa nchi akifurahia usingizi wake.Ruto alifahamisha kuwa kama si yeye na ubabe wake katika Bonde la Ufa na kwingineko, Kenyatta hangeshinda uchaguzi wa 2013 na 2017.
Wakosoaji wanaeleza kuwa Ruto lazima akubali kuwajibika kwa baadhi ya makosa ya utawala wa Kenyatta, ikiwa ni pamoja na kuzidisha deni na kuacha pesa kidogo kwa maendeleo.
Mnamo Machi 9, 2018, Rais na Raila walipeana mikono kwa ajili ya amani nchini Kenya, ambayo iligawanyika vikali baada ya uchaguzi wa 2017.
Upande wa Raila ulipinga ushindi huo ukisema ulikuwa umeibiwa sawa na ushindi mwingine.
Mahakama ya Juu ilibatilisha uchaguzi huo, ikisema ulijawa na kasoro na ukiukwaji wa sheria; iliamuru marudio, ambayo Raila alisusia.
Makubaliano hayo ya kupeana mikono yaliwatenga zaidi Ruto na timu ya upinzani ya Raila; walitengwa na hasira.
Kusalimiana kwa mikono kulipelekea Mpango wa Ujenzi wa Madaraja, au BBI, ambao Rais na Raila walisukuma, wakitaka kura ya maoni ya katiba ifanyike. Ruto aliupinga akisema ulikuwa wa gharama kubwa na hauhitajiki. Rais alitumia muhula wake wa pili kusukuma BBI, na kuacha kabisa ajenda nne kuu za muhula wake wa kwanza. Ilishughulikia huduma za afya kwa wote, nyumba za bei nafuu, usalama wa chakula na utengenezaji.
Mahakama ilitangaza BBI na kuhusika kwa Rais katika "mpango wa watu" kinyume na katiba. Mahakama ya Juu ilitoa pigo la mwisho kwa BBI, lakini ikaacha wazi uwezekano wa ufufuo, ikiwa utashughulikiwa kisheria.
Mnamo 2021, Ruto alitangaza kujiunga na UDA, chama ambacho hatimaye angekibadilisha na kuwa basi lake la kisiasa ili kuwania urais.
Ruto alizaliwa mnamo Desemba 21, 1966, akitokea kaskazini mwa Bonde la Ufa, Kamagut katika kaunti ya Uasin Gishu.
Alisoma katika Shule ya Msingi ya Kamagut, Sekondari ya Wareng na Shule ya Upili ya Wavulana ya Kapsabet kwa viwango vyake vya A-Level.
Ruto alikuwa mbunge wa Eldoret Kaskazini 1998 hadi 2013. Alikuwa waziri wa Masuala ya Ndani chini ya Rais Daniel Moi mwaka wa 2002. Alikuwa waziri wa Kilimo kuanzia 2008 hadi 2010 na waziri wa Elimu ya Juu 2020.
Alipata Shahada ya Kwanza ya Sayansi katika botania na zoolojia kutoka Chuo Kikuu cha Nairobi, na kuhitimu mwaka wa 1990. Alitunukiwa na MS mwaka wa 2011 na PhD kutoka UoN mnamo Desemba 2018.
Ruto alichaguliwa kwa mara ya kwanza Bungeni mwaka wa 1997 mbunge wa Eldoret Kaskazini.
Pia aliwahi kuwa waziri msaidizi katika Ofisi ya Rais kuanzia 1998 hadi 2002 alipopandishwa cheo katika baraza la mawaziri kama Waziri wa Mambo ya Ndani kufuatia kufutwa kazi kwa marehemu George Saitoti na marehemu Rais Daniel Moi baada ya kutofautiana kuhusu urithi wa 2002.
Ruto pia aliwahi kuwa Waziri wa Elimu ya Juu na Kilimo.
Pia alipinga kura ya maoni kuhusu Katiba mpya mwaka 2005 na 2010.
Ruto ni baba wa watoto saba na ameolewa na Rachel Ruto.